Festival Voce et Organo 2018
5 CONCERTEN VAN OUDE MUZIEK
ONZE-LIEVE-VROUW ter KAPELLEKERK – 1000 BRUSSEL
OPENINGSCONCERT : 22 augsutus 2018 – 20u00
Arnaud Van de Cauter & het Ensemble Psallentes, o.l.v. Hendrick Vanden Abeele
Avant-premiere voor het Festival Voce et Organo ter presentatie van de gloednieuwe CD opname van de Brusselse componist Peeter Cornet (ca 1575-1633), ondertekend Arnaud Van de Cauter.
25/08 – 20u00 – Ricercar Consort & Bart Jacobs
29/08 – 20u00 – Hathor Consort & Reitze Smits
01/09 – 20u00 – Clematis, Paulin Bündgen & Brice Sailly
22/09 – 20u00 – Perseidi & Zofia Kozlik
Ontdek het ongelofelijke traject van de ‘Triomf van de Barok’ met indrukwekkende ensembles vermaard om hun Oude Muziek-interpretaties, in een van de mooiste kerken hartje Brussel : Onze-Lieve-Vrouw ter Kapellekerk. We wandelen in een eeuw en half ontginning van elke denkbare vorm van dualiteit tussen 1600 en 1750 doorheen gans Europa.
De Barok begint wanneer de schilderkunst plotseling, de “dramatische kracht” van de schaduw gaat ontdekken. Of meer bepaald het onafscheidelijke duo “licht en schaduw”. Dit “Apollo-Hades” concept zal de muziek met genoegen verkennen door op alle mogelijke manieren in te spelen op tegenstellingen en contrasten : contrasten van beweging, dynamiek, instrumentale kleur, instrumentale of vocale tegenstellingen of nog onverwachte schriftuurwendingen.[1]
In Venetië gaven de Gabrieli de eerste aanzet. Zij werden onmiddellijk opgevolgd door Monteverdi, van Cremona tot Mantua, dan van Mantua naar Venetië. Zelfs Frescobaldi trekt dezelfde lijn door van Ferrara naar Rome via Antwerpen en Brussel… De Duitse school volgt deze stroming met Schütz, Scheidt, Schein en Buxtehude om uit te monden bij de familie Bach…
© Voce et Organo
>>> Woensdag 22 augustus 2018 – 20:00 uur O.L.V. ter Kapellekerk
Arnaud VAN DE CAUTER, orgel
Ensemble PSALLENTES, onder leiding van Hendrick VANDEN ABEELE
Presentatie van de nieuwe CD Peeter Cornet. Productie Voce et Organo – Label Paraty.
Deze reis naar het hart van de barok begint met de ontdekking van de geniale Brusselse componist, Peeter Cornet. Hij trouwde in de O.L.V. ter Kapellekerk met Maria Cuypers en was actief aan het hof van de Aarsthertogen Albrecht en Isabella. Peeter Cornet is de spilfiguur op de internationale draaiscène van Renaissance naar barok.
Ensemble PSALLENTES vrouwenstemmen
Sarah ABRAMS
Lisa DE RIJCKE
Veerle VAN ROOSBROECK
Amélie RENGLET
Lieselot DE WILDE
Kerlijne VAN NEVEL
Barbara SOMERS
Elisabeth COLSON
Hendrik VANDEN ABEELE, directie
Arnaud VAN DE CAUTER, orgel
Scenografie en belichting : Jean DEFLANDRE
>>> Zaterdag 25 augustus – 20:00 uur O.L.V. ter Kapellekerk – Brussel
RICERCAR CONSORT, onder de leiding van Philippe PIERLOT
Musica Transalpina
van Monteverdi en Schütz tot Buxtehude en Marcello
Heinrich Schütz,vader van de lutheriaanse muziek, reisde tot 2 maal toe naar het verre Italië. Zijn ontmoeting met Claudio Monteverdi anno 1628 zal beslissend zijn en hem toestaan de ingrijpende emoties in deze periode van vernieling tgv de gruwelijke oorlogen in zijn muziek te leggen.
Deze alomtegenwoordige invloed van Italië zal een hele generatie musici markeren, zelfs tot J.S. Bach. Deze kruisbestuiving tussen Noord en Zuid zal vanavond openbloeien in vocale en instrumentale werken voor soprano,orgel,theorbe en 2 gamba’s, prachtig vertolkt door het Ricercar Consort.
Philippe PIERLOT, viola en directie
Hanna BAYODI-HIRT, sopraan
Lucile BOULANGER, viola
Daniel ZAPICO, theorbe
Bart JACOBS, orgel
Scenografie en belichting : Jean DEFLANDRE
© Dominique Coene
© vzw-octave.be
>>> Woensdag 29 augustus 2018 – 20 :00 uur- O.L.V. ter Kapellekerk – Brussel
HATHOR CONSORT, onder de leiding van Romina LISCHKA
Banchetto Musicale
Instrumentale muziek vanSchein, Scheidt, Scheidemann
Met het Hathor Consort krijgen wij de unieke gelegenheid de prachtige muziek van de Germaanse contreien, in de wieg van de barok, te beluisteren !
Schein & Scheidt, tijdgenoten en vrienden, getuigen van een dubbele ‘Continuo-praktijk’, één van de karakteristieken van de barokstijl : ofwel er geen gebruik van maken (cfr. ‘Banchetto musicale’ van Schein 1617), ofwel er wel gebruik van maken (cfr. ‘Ludi musici’) van Scheidt 1621). Terwijl Scheidemann, zoals Scheidt leerling van Sweelinck, de Orfeus van Amsterdam, de weg opent naar de Noord-Duitse orgelschool voor Barokmuziek !
Romina LISCHKA, dessus de viole & artistieke leiding
Liam FENNELLY, viola da gamba
Irene KLEIN, viola bastarda
Elisabeth RUMSEY, viola da gamba
Pieter VANDEVEIRE, viola bastarda
Reitze SMITS, orgel
Scenografie en belichting : Jean DEFLANDRE
© Annelies Van der Vegt
© Élie Delpit
© Voce et Organo
>>> Zaterdag 1 september 2018 – 20:00 uur – O.L.V. ter Kapellekerk – Brussel
Ensemble CLEMATIS
Spirituele concerten van Schütz, Tunder, Böhm, Johann Christoph Bach…
Na afloop van de 30-jarige oorlog is het lutheriaanse Duitsland helemaal verwoest. Ter herinnering aan de gruweldaden van deze oorlog ontwikkelt zich in deze regio een nieuwe muziekstijl, gekenmerkt door expressie, die in zekere zin een synthese vormt tussen de polyfonische tradities van de prille lutheriaanse hervorming en de invloeden van de nieuwe italiaanse muziek. Een sprekend voorbeeld hiervan is het spiritueel concert ‘Salve mi Jesu’ van Tunder. Enkele jaren geleden heeft men ontdekt dat Tunder in de partituur, oorspronkelijk door een italiaanse componist getoondicht, de mariale invocatie, verboden in de lutheriaanse cultus, vervangen heeft door het ‘Salve mi Jesu’.
In de spirituele lutheriaanse muziek uit deze periode treden de muziekinstrumenten op de voorgrond, in ‘t bijzonder de snaarinstrumenten. Zij weven rond de zangers als het ware een polyfonische sluier met hun introducties, refreinfiguren (ritournelles), ja zelfs echte tekstcommentaren… De composities van Heinrich Schütz en zijn muzikale erfgenamen illustreren dit op luisterrijke manier zoals ondermeer David Pohle.
Op het einde van de XVIIde eeuw vertegenwoordigen 2 neven van Johann Sebastian Bach op smagistrale wijze het muzikaal erfgoed van hun voorgangers : Johann Michaël en Johann Christoph. In hun spirituele concerten is de viool het instrument bij uitstek en illustreert goed de kennis, die deze componisten van de kunst der italiaanse violonisten verworven hadden.
De voorkeur voor instrumentale polyfonie zal zich dan vanuit Italië over heel Europa verspreiden om de eredienst op te luisteren.
Paulin BÜNDGEN, contra tenor
Stéphanie DE FAILLY, viool & artistieke leiding
Amandine SOLANO, viool
Samantha MONTGOMERY, alto
Ellie NIMEROSKI, alto
Sarah VAN OUDENHOVE, violone
Brice SAILLY, orgel continuo & artistieke leiding
Arnaud VAN DE CAUTER, orgel solo
Scenografie en belichting : Jean DEFLANDRE
>>> Zaterdag 22 september 2018 – 20:00 uur – O.L.V. ter Kapellekerk – Brussel
Ensemble PERSEIDI, onder leiding van Zofia KOŹLIK
Le parole nascoste[2]
Verborgen woordenschat
Zoals in de antieke grotmythe van Plato brengen dingen rondom ons bij elke waarneming van de realiteit nieuwe aspecten aan het licht die, tot dan toe omhuld in duisternis, aan ons verborgen bleven m.a.w. onze subjectieve waarneming neemt elke keer nieuwe aspecten ‘voor waar (heid)’ en recreëren zo het eeuwige universum. De mens leeft niet alleen in een objectieve wereld : zelfs indien wij onze blik beperken tot wat ons omringt blijft het moeilijk zich aan één en dezelfde harde realiteit te onderwerpen.
In de ‘zandloper’ der eeuwen onderging de muziek een kleurrijke kruisbestuiving tussen sacrale & profane liederen, die verscheidene aspecten van het leven belichten.
Aan u het sprookje vertellen van de belangrijkste instrumentale vormen uit de baroktijd, geworteld in de seculaire gezangen, ziehier onze vurigste wens : de passacaille, serieus en bitterzoet, rijk aan zijn extravagante dissonanties, het lutheriaans koraal, de basis van de sacrale cantate, die zich gaat ontwikkelen, een ‘brugs kantwerk’ gelijk, tot geraffineerde proliferaties voor orgel, de ‘Canzoni francese’, opgedragen aan contemplatieve momenten van de liturgie of nog de zgn. parodie-missen.
Eveneens zullen wij de eerste variaties op een thema voor instrument doorheen het 16de eeuwse Europa herontdekken. In dit repertoire ging de voormalig geschreven tekst te loor, maar de muzikale boodschap overleeft en recreëert zich, een palimpsest* gelijk, opnieuw !
*Manuscript van perkament dat eerst uitgewist en opnieuw (gr.palin) beschreven werd.
Werken van Biber, Rognoni Taeggio, Frescobaldi, Walther, Uccellini, Cima
Zofia KOŹLIK, orgel en directie
Joanna PISZCZOROWICZ, barok viool
Scenografie en belichting : Jean DEFLANDRE
[1] Philippe Baussant, Vous avez dit baroque ? Actes Sud, 1988, p. 90.
[2] Verborgen woorden
creatie: Marie Moreau